Tỷ phú giàu nhất Singapore đã đi lên từ nghề hàn trong nhà máy với mức lương 14 đô la mỗi tháng đến sở hữu chuỗi nhà hàng lẩu trị giá 17 tỷ đô la

Nhờ một đế chế toàn cầu của các nhà hàng lẩu, người sáng lập Haidilao, Zhang Yong, hiện là người đàn ông giàu có nhất ở Singapore, một quốc gia có một nửa dân số chiếm 10% người giàu nhất thế giới.

Zhang, người sinh ra trong nghèo khó ở vùng nông thôn của Trung Quốc, đã vay tiền từ ba người bạn để mở nhà hàng lẩu của riêng mình, bỏ công việc làm tại nhà máy với mức lương 14 đô la mỗi tháng.

Lẩu Haidilao, được biết đến với các món ăn cay và dịch vụ khách hàng độc đáo bao gồm dịch vụ làm móng miễn phí cho khách hàng chờ đợi đã phát triển thành một chuỗi nhà hàng quốc tế và biến Zhang trở thành tỷ phú. Ngày nay, chuỗi nhà hàng này có 466 cửa hàng tại hơn 100 thành phố.

Zhang Yong, 49 tuổi, sống ở Singapore với khối tài sản trị giá 13,9 tỷ đô la và là người giàu nhất Singapore.

Anh đã chuyển gia đình từ Trung Quốc đến đất nước Đông Nam Á này vào năm 2018,  trở thành công dân nhập tịch và mang hộ chiếu Singapore.

Theo tiếng phổ thông, tên anh Yong có nghĩa là “lòng can đảm”.

Zhang sinh năm 1970 tại quận nông thôn Jianyang, nằm ở phía tây nam tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc.

Trong cuộc họp năm 2019 với các thành viên của chương trình quản lý kinh doanh tại Đại học Hupan, Hàng Châu, doanh nhân này cho biết anh có tuổi thơ nghèo đói.

“Tôi đến từ nông thôn, nơi người dân nông thôn tin rằng nếu bạn lấy tiền của người khác và bạn không mang lại lợi ích cho họ thì bạn là kẻ dối trá”, ông nói với tờ Wall Street Journal năm 2013.

Hầu hết nhân viên của Haidilao tại Trung Quốc là những người trẻ tuổi ở các thị trấn nông thôn với trình độ học vấn hạn chế. Trong một cuộc phỏng vấn năm 2011 với tờ Quan sát kinh tế của Trung Quốc, Zhang nói: “Tại sao tôi có thể hiểu nhân viên của mình? Đó là vì giá trị của tôi, cũng như những gì tôi trải nghiệm khi tôi 14 – 15 tuổi.”

Tỷ phú người Trung Quốc đã tạo được khối tài sản kếch xù từ Haidilao, một chuỗi lẩu toàn cầu mà ông bắt đầu ở Tứ Xuyên khi còn trẻ.

Trong 25 năm, chuỗi đã phát triển từ một cửa hàng ở quê nhà của Zhang lên đến hơn 460 cửa hàng trên toàn thế giới, với các chi nhánh ở Mỹ, Anh, Hàn Quốc, Nhật Bản, Australia, Canada, Singapore và Malaysia.

Trong tiếng phổ thông, từ haidilao có nghĩa là “tìm kiếm kho báu dưới đáy biển”.

Khi còn là một thiếu niên, Zhang tự học bằng cách đọc sách nước ngoài từ thư viện ở địa phương – một phát hiện hiếm hoi trong khi thời gian đó chính quyền chỉ làm sách tuyên truyền.

Zhang nói với tờ The Economic Observer rằng khi còn là một thiếu niên, anh đã chuyển sang đọc sách để nỗ lực thoát khỏi chứng sợ giao tiếp xã hội.

Anh nói với tờ báo rằng “khi tôi 14 tuổi, thời điểm mà hầu hết đàn ông bị vỡ tiếng nhưng giọng nói của tôi không bị vỡ. Tôi trở nên không chắc chắn về bản thân và rất lo lắng, tôi không dám nói chuyện với các cô gái.”

“Cho đến bây giờ, tôi vẫn không biết nhảy,” anh nói thêm.

Cho đến những năm 1980, thư viện ở quận Zhang chỉ chứa những cuốn sách tuyên truyền, nhưng những cuốn mới được mang từ nước ngoài về từ năm 1983 đến 1984, bao gồm cả sách lịch sử và thơ được chấp bút bởi tác giả nổi tiếng Ấn Độ Rabindranath Tagore.

Zhang nói rằng sau khi đọc những cuốn sách này, anh nhận ra mình “không biết gì và đần độn”.

Khi còn trẻ, Zhang làm thợ hàn ở một nhà máy máy kéo của nhà nước trong sáu năm, chỉ kiếm được 93 nhân dân tệ (14 đô la) mỗi tháng. Ở tuổi 19, Zhang có bữa ăn đầu tiên tại nhà hàng lẩu.

Tờ South China Morning Post đưa tin Zhang bỏ học cấp ba, tốt nghiệp một trường dạy nghề ở Thành Đô, và sau đó làm việc tại một nhà máy máy kéo địa phương trong sáu năm.

Một ngày nọ, anh quyết định ăn ở một nhà hàng thay vì nhà ăn của công ty. Ông đã đến nhà hàng lẩu đầu tiên trong đời nhưng nhận thấy rằng thức ăn chỉ ở mức trung bình và nhân viên thì thô lỗ, khiến ông bị thuyết phục về giá trị tuyệt vời của dịch vụ khách hàng, theo Bloomberg.

Sau khi nảy sinh bất đồng với chủ nhân, Zhang đã bỏ việc và vay tiền từ ba người bạn, trong đó có vợ anh để mở một nhà hàng nhỏ.

Ông đã vay khoảng 10.000 nhân dân tệ (1.500 đô la) từ Shu (vợ của ông) và bạn bè Shi Yonghong và Li Haiyan.

Zhang nói với The Economic Observer “tôi không có một xu dính túi, vì vậy những người khác là những nhà đầu tư thực sự.”

“Tôi đã hứa với mọi người rằng tài sản của chúng tôi sẽ tăng lên 150.000 nhân dân tệ (21.500 đô la) trong vòng năm năm. Tôi thề rằng nếu tôi không thể quản lý nó, tôi sẽ bồi thường cho họ.”

“Đó là một số tiền khổng lồ vào những năm 1990, vì vậy tất cả họ đều có chút giật mình.”

Các khoản vay nhỏ kể từ đó đã khiến Shu, Shi và Li giờ cũng là các tỷ phú, theo hồ sơ trên Forbes.

Zhang thu hút khách hàng đến nhà hàng bốn bàn của mình bằng cách quảng cáo đồ ăn nhẹ miễn phí và chương trình giảm giá tuyệt vời.

Zhang nói rằng anh ấy không biết cách làm lẩu ngon, thay vào đó anh ấy tập trung vào dịch vụ tuyệt vời.

“Cá nhân tôi chắc chắn rằng bất kỳ vị khách nào đi qua cửa sẽ quay lại”, anh nói với Forbes.

Bốn năm sau, anh mở cửa hàng thứ ba tại miền trung Trung Quốc, nhưng không thành công.

Trong vài tháng khai trương, Haidilao là cửa hàng lẩu lớn nhất ở Jianyang và Zhang đã có thể mở một cửa hàng thứ hai.

Vào năm 1998, một người bạn đã đề nghị hợp tác mở một cửa hàng thứ ba tại Xi’an, nhưng cửa hàng đã chịu khoản lỗ 300.000 nhân dân tệ (43.000 đô la) trong vòng nửa năm.

“Kể từ đó, chúng tôi chưa bao giờ hợp tác với người khác”, anh nói.

Khác với việc muốn đối xử với khách hàng theo cách tốt nhất có thể, Zhang không bao giờ có chiến lược kinh doanh. Anh chỉ đơn giản muốn thoát khỏi sự nghèo khổ mà anh đã trải qua trong thời thơ ấu.

Zhang từng kể lại việc một người bạn thời thơ ấu bị chính mẹ mình sát hại bằng thuốc diệt chuột sau khi người cha rời khỏi gia đình. Người mẹ sau đó đã tự sát.

Sự cố này ảnh hưởng sâu sắc đến Zhang, người có quan điểm về cuộc sống đã thay đổi mãi mãi.

Trong chuyến thăm Đại học Hupan, anh nói: “Mọi người hỏi tại sao tôi bắt đầu Haidilao và chiến lược kinh doanh của tôi là gì, nhưng tôi không có.”

“Lúc đó, tôi chỉ nghĩ: tôi muốn thay đổi số phận của mình khi sinh ra trong nghèo khó, và có một cuộc sống tốt hơn một chút so với người bình thường.”

“Sứ mệnh, tầm nhìn và giá trị của Haidilao là một và giống nhau: thay đổi cuộc sống của bạn bằng chính đôi tay của bạn,” anh nói thêm.

Để làm điều này, anh phải bắt đầu bằng cách kiếm tiền trước.

Từ năm 2011 đến 2012, Zhang trở lại trường và hoàn thành hai chương trình MBA tại Trường kinh doanh tốt nghiệp Cheung Kong của Bắc Kinh.

Vợ của Zhang, Shu cũng trở lại trường để lấy hai bằng MBA, một từ Trường Kinh doanh Cheung Kong năm 2015 và một từ Đại học Giao thông Thượng Hải năm 2016, theo trang web Haidilao.

Cuối cùng, danh tiếng về dịch vụ đáng kinh ngạc của Haidilao đã khiến nó trở nên nổi tiếng, với những khách hàng phát cuồng về các đặc quyền chu đáo như làm móng miễn phí, khăn nóng và thậm chí cả miếng đệm kinh nguyệt trong nhà vệ sinh nữ.

Các dịch vụ đặc biệt khác bao gồm dịch vụ làm sạch giày da miễn phí, ghế massage cho khách hàng chờ đợi và phòng chơi cho trẻ em. Trong khi ăn, khách hàng thường được tặng đồ ăn nhẹ, trái cây và các trò chơi. Họ được giải trí với những màn trình diễn khác nhau hoặc có đầu bếp đến bàn để chuẩn bị thức ăn.

Năm 2018, Zhang nói với Forbes rằng cứ sau ba ngày Haidilao sẽ mở một nhà hàng mới, với các cửa hàng sẽ hòa vốn trong vòng một đến ba tháng.

Ông nói thêm rằng sự mở rộng toàn cầu này được thúc đẩy bởi sự tò mò của người nước ngoài trong văn hóa và thực phẩm Trung Quốc.

Zhang tin rằng khả năng duy trì dịch vụ huyền thoại là chính sách thúc đẩy nội bộ và trả lương cho nhân viên một cách công bằng, dựa trên khối lượng công việc.

Zhang nói với Bloomberg rằng Haidilao thường đề bạt nhân viên vào vai trò quản lý và hiếm khi thuê bên ngoài. Giám đốc điều hành của Haidilao, Yang Xiaoli, được biết đến là một cô hầu bàn.

Nhân viên có mức lương cao hơn nhiều so với mức trung bình, cũng như các đặc quyền như chỗ ở miễn phí và chương trình học nghề – dẫn đến tỷ lệ nhân viên bỏ việc thấp ấn tượng là 10%.

Zhang nói rằng khi số lượng khách hàng tăng vọt, anh cảm thấy thật công bằng khi tăng lương, vì khối lượng công việc của nhân viên nặng hơn.

Phát biểu tại Đại học Vũ Hán, tỷ phú này nói: “Các nhân viên không hài lòng như họ có thể làm khi kinh doanh tốt, bởi vì họ có thể đã kiếm được 100 nhân dân tệ (14 đô la), nhưng nỗ lực đáng giá hơn nhiều cái đó.”

“Tôi cảm thấy điều đó không đúng và đó là lý do tại sao tôi đã nghĩ ra một hệ thống thù lao tốt hơn vào năm 2014.”

Giá trị của tỷ phú bùng nổ khi Haidilao công khai trên thị trường chứng khoán Hồng Kông vào tháng 9 năm 2018.

Chuỗi này đã huy động được 963 triệu đô la từ danh sách, gấp 20 lần số lượng đăng ký vượt mức, Bloomberg đưa tin.

Theo Forbes, họ đã kiếm được 17 tỷ đô la doanh thu vào năm ngoái.

Zhang chuyển đến Singapore cùng năm đó, nơi anh sống cùng gia đình trong một ngôi nhà gỗ trị giá 27 triệu đô la Singapore (20 triệu đô la Mỹ).

Thời báo Kinh doanh cho biết nhà thiết kế của Zhang, được đặt tên là “Ngôi nhà có cánh”, nằm gần Vườn Bách thảo, Di sản Thế giới Unesco ở Singapore.

Khu đất hình tam giác độc đáo có hai tầng, một khu vườn lớn và khu vực chỗ ngồi ngoài trời, một hồ bơi và năm phòng ngủ.

Năm 2019, Zhang đã giành vị trí số 1 trong danh sách những người giàu nhất Singapore của Forbes, một kỳ tích không gây ấn tượng với tất cả mọi người. Tỷ phú đã thu hút một số lời chỉ trích trực tuyến bởi những người Trung Quốc, những người cảm thấy bị phản bội bởi các doanh nhân di cư.

Trước khi di cư, Zhang đã xếp thứ 19 trong bảng xếp hạng những người giàu nhất Trung Quốc năm 2018 của Forbes, đưa ông trở thành chủ nhà hàng giàu có nhất đất nước.

Sau khi di chuyển, tài sản ròng trị giá hơn 13 tỷ đô la đáng kinh ngạc của ông đã giúp ông đánh cắp vị trí hàng đầu trong danh sách của Forbes từ các ông trùm tài sản Robert và Phillip Ng, người đã thống trị trong thập kỷ qua với tổng tài sản ròng trị giá 12 tỷ đô la.

Tuy nhiên, bảng xếp hạng khiến người dân Trung Quốc bất ngờ, vì ít ai biết Zhang đã di cư, South China Morning Post đưa tin.

Nhiều người kêu gọi tẩy chay chuỗi, buồn bã rằng người sáng lập dường như đã bỏ rơi nơi làm cho anh ta giàu có.