‘Nhà hàng ma’ nổi lên nhờ dịch vụ giao đồ ăn bùng nổ ở châu Á

Nguyễn Trang

Bếp ăn chia sẻ đang phát triển phổ biến ở Nhật Bản trong bối cảnh chi phí lao động tăng và tỷ lệ đóng cửa nhà hàng ở mức cao.

Không có mặt tiền cửa hàng, các nhà hàng chỉ phục vụ thức ăn sẵn mang về sẽ có ít rủi ro hơn cho các ông chủ

Các nhà hàng ảo giá rẻ đang được mở ra trên khắp châu Á, được thúc đẩy nhờ sự bùng nổ của dịch vụ giao đồ ăn có trị giá hàng tỷ đô la đã khiến các đầu bếp kiêm doanh nhân nản lòng trước rủi ro liên quan đến việc kinh doanh.

Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản và các nước trong khu vực đã chứng kiến sự gia tăng của các nhà hàng “ma” này, không có mặt tiền cửa hàng và chỉ phục vụ đồ ăn thông qua giao hàng. Chi phí đầu tư và tỷ lệ thất bại cao liên quan đến các nhà hàng truyền thống, cũng như tình trạng thiếu người làm đã khiến hình thức nhà hàng chỉ phục vụ thức ăn sẵn mang về ngày càng trở nên hấp dẫn.

Theo công ty nghiên cứu thị trường Đức Statista, thị trường phân phối thực phẩm trực tuyến toàn cầu, hiện trị giá 95 tỷ đô la, được dự đoán sẽ tăng hơn 11% mỗi năm từ nay đến năm 2023. Sự gia tăng nổi bật nhất là ở châu Á nơi thị trường giao hàng thực phẩm trực tuyến ước tính khoảng 53 tỷ đô la, chiếm hơn 50% nhu cầu toàn cầu.

Dữ liệu cho thấy các gia đình châu Á đang ngày càng cảm thấy miễn cưỡng khi rời khỏi nhà để đến quán ăn. Trong khi thị trường nhà hàng ăn uống ở Châu Á tăng khoảng 10% mỗi năm từ năm 2006 đến 2016, thì đến nay dự kiến sẽ giảm xuống còn khoảng 7,5% trong thập kỷ đến năm 2026, theo các chuyên gia tư vấn tài sản thương mại Cushman-Wakefield.

Nhà hàng ma – hoặc bếp ăn chia sẻ – đang khai thác xu hướng này. Tại Trung Quốc, giao hàng đồ ăn đang phát triển với tốc độ nhanh nhất trị giá 37 tỷ đô la, các nhà hàng ảo này đang mở rộng nhanh chóng.

Panda Selected có trụ sở tại Bắc Kinh, một nhà điều hành bếp ăn chia sẻ, cho biết hơn 500 doanh nghiệp đã chấp nhận dịch vụ của họ và được mô tả là “WeWork cho các nhà hàng”. Bùng nổ nhu cầu đã thúc đẩy công ty mở 103 bếp ăn chia sẻ trong vòng ba năm tại Bắc Kinh, Thượng Hải và hai thành phố lớn khác.

“Bếp ăn chung đã bùng nổ ở Trung Quốc vì các gia đình ở đây đã quen với việc giao đồ ăn đến tận nhà”, CEO Li Haipeng nói trong một video đăng trên trang web của công ty.

Các nhà hàng chỉ tồn tại trên trực tuyến đã trở thành một hiện tượng tại các thành phố của Mỹ như New York và Chicago vài năm trước, đặc biệt là sau khi các dịch vụ giao hàng như Uber Eats và GrubHub ra mắt. Bây giờ phong trào đó đã lan sang các thành phố ở châu Á.

Công ty nghiên cứu người tiêu dùng NPD Group cho biết 63% người dân Trung Quốc sử dụng các trang web và ứng dụng để đặt đồ ăn giao tận nơi, so với 36% ở Nhật Bản và chỉ 27% ở Hàn Quốc, điều này nhấn mạnh sự sẵn sàng sử dụng internet để đặt hàng thực phẩm dễ dàng hơn của người Trung Quốc.

Với số người Trung Quốc ăn tối bên ngoài ít hơn, đây là một ý tưởng kinh doanh  tốt hơn cho các nhà hàng nấu ăn tại một nhà bếp thuê và phục vụ khách hàng thông qua các ứng dụng giao hàng, Li cho biết

Li xác nhận hoạt động được tổ chức hợp lý sẽ cho phép khách hàng tạo ra tỷ suất lợi nhuận trung bình là 20% so với 10% cho các nhà hàng thông thường.

“Chừng nào mong muốn về việc cung cấp thực phẩm của Trung Quốc vẫn còn tiếp tục thì nhu cầu về bếp ăn chia sẻ sẽ chỉ càng tăng lên”, ông nói.

Công ty ba năm tuổi của ông đã huy động được 70 triệu đô la tiền đầu tư và coi công ty liên doanh hạng A Tiger Global là đơn vị bảo trợ, theo Crunchbase.

Tiềm năng thị trường của lĩnh vực bếp ăn chia sẻ ở Trung Quốc cũng đã đánh thức sự thèm muốn của các công ty quốc tế. Travis Kalanick, người sáng lập Uber, đã xem xét đưa liên doanh CloudK Kitchen có trụ sở tại Los Angeles của mình đến Trung Quốc, với kế hoạch cung cấp bất động sản, quản lý cơ sở, công nghệ và dịch vụ tiếp thị, South China Morning Post đưa tin gần đây.

Phong trào này dường như cũng đạt được tín hiệu tích cực ở Ấn Độ, đặc biệt là ở các trung tâm đô thị nơi các thế hệ am hiểu công nghệ thoải mái đặt hàng đồ ăn trên trực tuyến.

Uber Eats tuyên bố hợp tác với chuỗi Cafe Coffee Day của Ấn Độ vào tháng 10 để ra mắt một mạng lưới các nhà hàng ảo chỉ phục vụ thức ăn sẵn mang về. Jason Droege, phó chủ tịch của Uber Everything tại Uber Technologies, cho biết, cặp đôi này sẽ sử dụng những bài học kinh nghiệm từ các quán ăn ảo trên toàn cầu để tăng cơ hội phát triển cho các đối tác nhà hàng Ấn Độ.

Công ty của  Mỹ sẽ tận dụng chuyên môn của Cafe Coffee Day trong kinh doanh thực phẩm và đồ uống, cũng như mạng lưới rộng lớn của hơn 1.700 cửa hàng trên khắp Ấn Độ. Uber Eats sẽ cung cấp dữ liệu, phân tích và hiểu biết về sở thích của khách hàng.

Nhà hàng ma nổi tiếng BOX8, được thành lập vào năm 2012, phục vụ hơn 22.000 desi hoặc các bữa ăn Ấn Độ hàng ngày trên khắp các thành phố như Mumbai, Pune và Bangalore trong những chiếc hộp có thể mang theo dễ dàng, công ty cho biết trên trang web của mình. Những công ty khác cũng đang tìm kiếm một phần thị trường như Curry Me Up và Kadhai House.

RedSeer dự kiến thị trường giao hàng thực phẩm trực tuyến của Ấn Độ sẽ đạt 4 tỷ đô la vào năm 2020, tăng từ 300 triệu đô la trong năm 2016.

Trong khi đó tại Nhật Bản, công ty khởi nghiệp Sentoen có kế hoạch mở không gian bếp ăn chia sẻ vào tháng tới tại khu vực Meguro của Tokyo. Bốn nhà bếp độc lập sẽ cho phép tám nhà hàng ảo – bốn nhà hàng hoạt động vào ban ngày và bốn nhà hàng vào ban đêm – để chuẩn bị các món ăn với mức phí hàng tháng từ 100.000 đến 150.000 yên (tương đương 900 đến 1.300 đô la).

“Chi phí đầu tư ban đầu dưới 500.000 yên, trong khi nếu mở một nhà hàng thực tế sẽ tốn ít nhất 10 triệu yên”, CEO của Sentoen Daisuke Yamaguchi cho biết. Công ty đã nhận được hơn 30 ứng viên, và đang kiểm tra thực đơn theo kế hoạch của họ.

Theo một nghiên cứu của Japan Finance Corp và Cơ quan doanh nghiệp vừa và nhỏ, hơn 80% những người muốn mở nhà hàng đã không thể thực hiện được bởi thiếu tiền là lý do số một.

Tỷ lệ đóng cửa của ngành này cũng rất cao, với 55.000 quán ăn sẽ bị phá sản mỗi năm.

“Mọi người sẽ dễ dàng có cơ hội hơn nếu đó là một nhà hàng ma và tôi hy vọng sẽ hỗ trợ những người đó bằng cách mở rộng các Cơ sở Bếp ăn (Kitchen Base)”, Yamaguchi nói.

Vị CEO này có kế hoạch tung ra khoảng 100 bếp ăn chia sẻ trong vòng ba năm tới ở Tokyo, Osaka và các nơi khác ở châu Á.

“Các khu vực có tỷ lệ giao hàng cao, chẳng hạn như Trung Quốc, sẽ là ứng cử viên tuyệt vời”, Yamaguchi nói.

Từng là một nhà hàng ma, 6curryKitchen hiện đang điều hành một cơ sở hoàn chỉnh tại khu vực Ebisu của Tokyo.

“Tôi muốn bắt đầu kinh doanh nhà hàng một cách nhanh chóng với chi phí thấp và không gặp nhiều rủi ro”, Aya Hirose, giám đốc điều hành của công ty điều hành nhà hàng Newpeace cho biết.

Hirose và nhân viên của cô đã thuê một không gian vào tháng 12 năm 2017.
“Đó là một trải nghiệm tuyệt vời vì chúng tôi có thể học cách vận hành – chẳng hạn như chúng tôi cần nhà bếp hoặc tủ lạnh lớn đến mức nào”, cô nói thêm.

Kiến thức và kinh nghiệm này đã dẫn đến việc khai trương 6curryKitchen vào tháng 9, một nhà hàng chỉ dành cho các thành viên, nơi khách hàng trả 3.000 yên hàng tháng cho một đĩa cà ri hàng ngày.

“Bắt đầu một nhà hàng ma không chỉ có lợi về chi phí, nó còn giúp bạn tạo dựng tên tuổi và chắc chắn là giúp chúng tôi có được sự công nhận trước khi mở một nhà hàng,” Hirose nói.

Công ty này hiện đang tìm cách mở rộng sang Đài Loan.

“Chúng tôi đang lên kế hoạch bắt đầu một nhà hàng ma trong khu vực trong năm nay,” cô nói. “Chúng tôi sẽ thuê một địa điểm và điều hành nhà hàng cà ri cũng như giao hàng.”

Tại 6curryK Kitchen, những người yêu cà ri quây quần quanh bàn để thưởng thức những món ăn ngon và một khoảng thời gian vui vẻ.

Nokisaki điều hành một nền tảng internet kết nối các thương nhân nhỏ với các chủ nhà cho thuê. Cùng với Yoshinoya Holdings, một công ty điều hành chuỗi bát thịt bò lớn đã bắt đầu trang web của Nhà hàng Nokisaki, nơi các doanh nhân tham vọng được kết nối với chủ nhà hàng và quán bar có không gian thừa.

Ví dụ, một cá nhân có thể thuê một không gian và vận hành một cửa hàng bánh burger vào ban ngày, nhưng vào ban đêm nhà hàng này đóng cửa và quán bar được mở cửa.

Michiya Yamazaki là đầu bếp trong và ngoài nước luôn hy vọng mở được một nhà hàng của riêng mình.

“Tôi không có đủ tiền,” anh nói, “và mặc dù tôi biết nấu ăn, tôi không có kiến thức hay sự tự tin nào về việc điều hành công việc kinh doanh của riêng mình.”

Nhưng Yamazaki đã nhìn thấy cơ hội khi anh tìm thấy nền tảng kết nối của Nokisaki. Anh ghé thăm bốn cửa hàng đang tìm người thuê ban ngày.

Vào tháng 12, Yamazaki đã mở cửa hàng bánh sandwich Cuba của mình – với tên gọi G’day mate! – tại Shibuya ở Tokyo. Anh điều hành bếp từ trưa đến 5 giờ chiều, trong khi không gian này sẽ hoạt động như một quán bar vào ban đêm.

“Tôi đã có thể chi tiêu một phần mười số tiền tôi cần để mở nhà hàng của riêng mình”, Yamazaki nói khi anh chuẩn bị 20 đơn đặt hàng mang đi.

Michiya Yamazaki điều hành một nhà hàng bánh sandwich Cuba có tên là G'day mate! vào ban ngày ở Tokyo. Khi đêm đến, không gian này sẽ trở thành một quán bar

Nokisaki hiện có hơn 200 nhà hàng đang chờ để được thuê và hơn 100 người đang tìm kiếm thuê nhà hàng.

“Nhà hàng ma sẽ tiếp tục phát triển, đặc biệt là ở Nhật Bản,” nhà sáng lập Nokisaki, Akiko Nishimura cho biết. “Với sự già hóa dân số, nhiều chủ nhà hàng cũ muốn rút ngắn thời gian hoạt động hoặc có thể phải đóng cửa các cửa hàng của họ trong một khoảng thời gian nhất định vì lý do sức khỏe. Thuê không gian của họ sẽ là một cách tuyệt vời để kiếm thêm thu nhập.”