Đến năm 2025, lĩnh vực thương mại điện tử của Trung Quốc được dự báo sẽ thải ra 41,3 triệu tấn chất thải nhựa, tuy nhiên, các nỗ lực giảm thiểu đang được thực hiện.

Khi Ji Lin, một nhà nghiên cứu 27 tuổi tại Đại học Bắc Kinh, nhận được đơn đặt hàng 2 kg chanh từ một cửa hàng trên nền tảng thương mại điện tử Taobao của Alibaba, anh đã bị sốc vì sử dụng quá nhiều vật liệu đóng gói để giao hàng.

Anh nói với KrASIA, mỗi quả chanh được gói riêng biệt trong các túi nhựa nhỏ, sau đó cho vào một túi nhựa khác, được đặt trong hộp xốp bên trong một gói carton.

Không có gì bí mật khi lĩnh vực thương mại điện tử của Trung Quốc đang gia tăng liên tục, nhưng lĩnh vực này cũng gây ra các vấn đề nghiêm trọng về môi trường, do lượng chất thải nhựa từ bao bì tăng lên cùng với nhu cầu thương mại điện tử ngày càng tăng.

Theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới, một thập kỷ trước, chỉ 1% giao dịch thương mại điện tử toàn cầu xuất phát từ Trung Quốc, nhưng ngày nay, quốc gia này chịu trách nhiệm cho hơn 40% giao dịch thương mại điện tử trên thế giới.

Người tiêu dùng Trung Quốc dành gần 30 phút mỗi ngày trên Taobao của Alibaba, nền tảng thương mại điện tử hàng đầu của Trung Quốc, lâu hơn gần gấp ba lần so với thời gian người tiêu dùng Mỹ lướt Amazon và sau khi đặt hàng, họ có thể giao hàng nhanh nhất trong vòng 15 phút .

Tuy nhiên, với nhu cầu ngày càng tăng, lĩnh vực thương mại điện tử và chuyển phát nhanh của Trung Quốc ước tính đã sử dụng khoảng 9,4 triệu tấn vật liệu đóng gói vào năm 2018 và dự kiến ​​sẽ đạt 41,3 triệu tấn vào năm 2025, Greenpeace và các cơ quan chính phủ liên quan khác cảnh báo.

Hơn nữa, hơn 90% chất thải bao bì nhựa do ngành này thải ra không được tái chế, theo báo cáo của 1421 Consulting Group Co.

Ji đề cập đến việc các nhà bán lẻ và công ty chuyển phát nhanh có xu hướng đóng gói hàng hóa trong các thùng carton hoặc túi nhựa lớn không cần thiết để tránh bị hư hỏng, một thực tế đã được chính phủ Trung Quốc giải quyết lần đầu vào năm 2012, khi sửa đổi luật Thúc đẩy Sản xuất sạch, nhưng vấn đề này vẫn tồn tại cho đến ngày nay, bất chấp sự ra đời của các biện pháp và sáng kiến ​​mới.

Nỗ lực hạn chế vấn đề rác thải

Cả chính phủ lẫn khu vực tư nhân đều đã đưa ra các chương trình thực hiện các sáng kiến ​​bền vững trong lĩnh vực thương mại điện tử và chuyển phát nhanh.

“Luật thương mại điện tử” năm 2018 của Trung Quốc đã tạo ra các tiêu chuẩn quốc gia về vật liệu đóng gói giao hàng để giảm thiểu chất thải, khuyến khích vật liệu có thể tái sử dụng và khuyến khích bao bì xanh.

Bắt đầu từ năm ngoái, các công ty chuyển phát nhanh ở Trung Quốc được yêu cầu tuân theo các hướng dẫn do Cục Bưu điện Nhà nước công bố nhằm giảm thiểu chất thải và cải thiện việc tái chế và đóng gói xanh.

Cục này yêu cầu 70% vật liệu đóng gói mà các công ty chuyển phát nhanh sử dụng phải được tái tạo vào cuối năm 2020, cải thiện so với 44% vào năm 2019.

Hơn nữa, theo hướng dẫn, các túi lớn dùng trong vận chuyển bưu kiện phải được tái sử dụng ít nhất 20 lần và ưu tiên vật liệu bao bì xanh.

Năm nay, Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc cũng ban hành chính sách mới cấm sử dụng túi ni lông, sẽ dần được thực hiện trong vòng 5 năm tới.

Theo kế hoạch, túi nhựa sẽ bị cấm ở tất cả các thành phố và thị trấn vào năm 2022, mặc dù các chợ bán sản phẩm tươi sống sẽ được miễn cho đến năm 2025. Việc sản xuất và bán túi nhựa dày dưới 0,025 mm cũng sẽ bị cấm.

Chính phủ cũng nhận trách nhiệm nâng cao nhận thức về quản lý chất thải trong xã hội, và đã đưa ra một chiến lược phân loại chất thải rắn đô thị mới vào năm 2017 với mục tiêu đạt được tỷ lệ tái chế chất thải đô thị là 35% vào năm 2020.

Các gã khổng lồ thương mại điện tử đã hưởng ứng bằng cách đẩy mạnh nỗ lực xanh hóa hoạt động của họ. Hiện tại, 96% dịch vụ giao hàng, bao gồm Suning, Alibaba, JD, đã áp dụng vận đơn kỹ thuật số và băng dính đóng gói mỏng hơn với chiều rộng 45 mm, bỏ loại 60 mm kém bền vững hơn được sử dụng rộng rãi trước đây, China Daily đưa tin.

Vào năm 2017, JD.com đã ra mắt nền tảng “Green Stream Initiative”, triển khai hệ thống khuyến nghị đóng gói thông minh để giảm việc sử dụng quá mức vật liệu đóng gói.

Theo công ty này, bằng cách sử dụng băng dính mỏng hơn và túi nhựa nhẹ hơn, công ty đã ngăn chặn được 50.000 tấn rác thải nhựa. JD.com cũng đã giảm 1,3 triệu tấn chất thải giấy bằng cách không sử dụng giấy và sử dụng hộp tái chế và nhẹ hơn.

“Chúng tôi cũng đang cố gắng nâng cao nhận thức xã hội về vấn đề này và giáo dục cả người bán lẫn người mua trên nền tảng của chúng tôi”, người phát ngôn của JD.com nói, đồng thời cho biết thêm rằng công ty khuyến khích khách hàng chọn sử dụng hộp tái chế khi đặt hàng trên JD.com. Bằng cách đó, khách hàng có thể nhận được điểm JD, có thể được chuyển thành tiền trên nền tảng.

Năm ngoái, nhà bán lẻ công nghệ Suning đã khởi động chương trình sử dụng hộp giao hàng dùng chung tại 13 thành phố của Trung Quốc. Những hộp này không có logo, vì vậy các công ty logistic và nhà bán lẻ có thể tái sử dụng.

Các nhà bán lẻ có thể đặt hàng vào một trong các hộp giao hàng dùng chung của Suning và sau đó các công ty logistic có thể sử dụng lại hộp này cho các đơn hàng khác. Chi phí của một hộp giao hàng chung là khoảng 25 NDT (3,60 đô la) và có thể được sử dụng tới 1.000 lần, theo Suning.

Trong khi đó, Alibaba bắt đầu thực hiện các nỗ lực bảo vệ môi trường vào năm 2013, khi công ty logistic của họ, Cainiao, đưa ra sáng kiến ​​logistic xanh với 32 đối tác Trung Quốc và quốc tế.

Sáng kiến ​​này tập trung vào các giải pháp xanh như thúc đẩy việc sử dụng bao bì và tái chế xanh hơn, áp dụng phương tiện giao hàng điện tại gần 20 thành phố và áp dụng dữ liệu lớn để cải thiện hiệu quả trong lĩnh vực logistic, theo Alibaba.

Công ty báo cáo rằng những nỗ lực của họ đã tiết kiệm được 1 tỷ hộp đóng gói và chuyển được 0,5 triệu bưu kiện được đóng gói bằng vật liệu phân hủy sinh học 100%.

Năm 2016, Mạng lưới Cainiao, Quỹ Alibaba, Quỹ Bảo vệ Môi trường Trung Quốc, và 6 công ty logistic lớn nhất ở Trung Quốc đã thành lập Quỹ Liên minh Xanh Cainiao, cam kết hỗ trợ 300 triệu NDT để nghiên cứu việc thúc đẩy logistic, tiêu dùng và chuỗi cung ứng xanh.

“Trong ngày 11/11/2019, lễ hội mua sắm của Alibaba, Cainiao và các đối tác đã triển khai các trạm tái chế flash trên 31 tỉnh thành và ước tính có hàng trăm triệu hộp bưu kiện có thể được tái chế và tái sử dụng mỗi năm, giảm lượng khí thải carbon tương đương với việc trồng 740.000 cây xanh”. Jin Wu, người phát ngôn của Cainiao, giải thích.

Hơn nữa, Cainiao cũng đã phát triển thuật toán đóng gói thông minh của riêng mình, giúp đánh giá các mặt hàng đã mua theo danh mục, khối lượng, trọng lượng và diện tích, sau đó khớp hàng hóa với hình thức đóng gói tiết kiệm không gian nhất.

Wu cho biết hệ thống này giúp cải thiện hiệu quả đóng gói cho khoảng 530 triệu bưu kiện mỗi năm và cắt giảm 15% lượng nguyên liệu lãng phí do đóng gói quá nhiều.

Thách thức phía trước

Ngay cả khi ngành thương mại điện tử và các cơ quan quản lý đã đưa ra các sáng kiến ​​để quản lý tốt hơn chất thải nhựa hiện tại và cải thiện tỷ lệ tái chế, thì mức độ hiệu quả và thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp của các bên tham gia thương mại điện tử để đối phó với khối lượng bưu kiện ngày càng tăng.

Để thúc đẩy tính bền vững lâu dài trong kỷ nguyên tiêu dùng thương mại điện tử của Trung Quốc, điều quan trọng là phải tạo ra các hệ thống quản lý tái chế toàn diện trên toàn bộ chuỗi giá trị, với sự hợp tác chặt chẽ giữa những công ty thương mại điện tử và những gã khổng lồ chuyển phát nhanh, theo khuyến nghị của 1421 Consulting Group.

Khi được hỏi về các chương trình hợp tác có thể có, cả người phát ngôn của Alibaba và JD.com đều cho rằng họ sẵn sàng thiết lập nhiều giải pháp hơn để làm xanh ngành thương mại điện tử.

Người tiêu dùng cũng đóng vai trò trong việc bảo vệ môi trường, vì họ có quyền tác động đến các doanh nghiệp bằng cách yêu cầu các biện pháp thực hiện xanh hơn và hỗ trợ các công ty ủng hộ các lựa chọn thay thế bền vững cho các loại bao bì nhựa quá mức.