Hệ sinh thái rừng Amazon có thể sụp đổ trong vòng chưa đầy 50 năm

Nguyễn Trang (Theo DW)

Một nghiên cứu mới đã phát hiện ra rằng các hệ sinh thái lớn như rừng nhiệt đới Amazon và các rạn san hô khổng lồ – có thể sụp đổ với tốc độ nhanh hơn so với tưởng tượng trước đây. Thời gian còn lại để ngăn chặn thảm họa này rất hạn chế, các tác giả cho biết.

Một hệ sinh thái lớn như rừng nhiệt đới Amazon và các rạn san hô Caribbean có thể có nguy cơ sụp đổ nhanh hơn so với tưởng tượng trước đây, một nghiên cứu đã chỉ ra.

Các phát hiện, được công bố hôm thứ ba, cũng chỉ ra rằng các hệ sinh thái lớn hơn có thể tan rã với tốc độ nhanh hơn các hệ sinh thái nhỏ hơn.

Giáo sư John Dearing của Đại học Southampton, người đứng đầu nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Communications, cho biết: “Các thông điệp rất rõ ràng. Chúng ta cần chuẩn bị cho những thay đổi trong hệ sinh thái của hành tinh nhanh hơn dự kiến trước đây”.

Theo nghiên cứu, một khi ngưỡng được thông qua, rừng nhiệt đới Amazon có thể chết trong 49 năm, trong khi các rạn san hô Caribbean sẽ mất chưa đầy 15 năm để sụp đổ hoàn toàn. Trong trường hợp đầu tiên, nạn phá rừng nhanh chóng được coi là thủ phạm chính, trong khi ô nhiễm và axit hóa là yếu tố chính ảnh hưởng đến sức khỏe của san hô.

“Những phát hiện này là một lời kêu gọi khác để ngăn chặn thiệt hại hiện tại đối với môi trường tự nhiên, đẩy hệ sinh thái đến giới hạn”, Dearing kết luận.

Trong khi các hệ sinh thái lớn mất nhiều thời gian hơn để đạt đến điểm bùng phát vì kích thước của chúng, một khi đạt đến điểm này, sự suy giảm xảy ra với tốc độ nhanh hơn các hệ thống nhỏ hơn, nghiên cứu cho thấy.

Các tác giả đã nghiên cứu 42 hệ sinh thái khác nhau, bao gồm cả hệ sinh thái trên cạn, biển và nước ngọt, có kích thước rất lớn. Tuy nhiên, những người chỉ trích nghiên cứu này cho rằng điều này là không đủ, vì không có rừng mưa nhiệt đới bao gồm trong các hệ sinh thái trên cạn được nghiên cứu.

Erika Berenguer, một nghiên cứu viên cao cấp tại Đại học Oxford, cho biết “khả năng này rất khó xảy ra, hy vọng rằng một khu vực có diện tích bằng một nửa châu Âu sẽ trải qua một sự thay đổi hoàn toàn đối với thảm thực vật chỉ trong 50 năm”.

“Mặc dù không nghi ngờ gì về việc Amazon có nguy cơ lớn và có khả năng điểm bùng phát, nhưng những tuyên bố bị thổi phồng như vậy không giúp ích gì cho khoa học hay hoạch định chính sách”, cô nói thêm.

Tuy nhiên, các tác giả của nghiên cứu cho rằng nhân loại có thể cần chuẩn bị cho sự thay đổi sớm hơn dự kiến, vì rừng nhiệt đới Amazon có thể đạt đến đỉnh điểm vào đầu năm tới.