Đầu tư khởi nghiệp ở Đông Nam Á tăng gần gấp đôi bất chấp COVID

Nguyễn Trang (Theo Nikkei)

Công ty thương mại điện tử Việt Nam Tiki đã huy động được 130 triệu đô la khi nhu cầu đối với các mặt hàng như khẩu trang và nước rửa tay tăng do đại dịch

Đầu tư vào các startup ở Đông Nam Á đã tăng vọt trong tháng 6 – quý 4 bất chấp đại dịch virus corona, dẫn đầu là các công ty thương mại điện tử và fintech

Theo dữ liệu được đăng trên trang DealStreetAsia có trụ sở tại Singapore, giá trị các giao dịch đầu tư ở khu vực đã tăng 91% trong năm lên 2,7 tỷ đô la, trong khi số lượng giao dịch, so với cùng kỳ năm trước tăng 59% , từ 116 lên 184 trong ba tháng tính đến tháng 6/2020.

Trong quý, nhiều quốc gia đã bị phong tỏa, điều này hạn chế cơ hội thực hiện thỏa thuận. Và sự không chắc chắn làm giảm cảm tình ở một số nhà đầu tư, nhưng với những nhà đầu tư khác sẵn sàng rót tiền.

“Một lượng vốn đáng kể đã được nhiều quỹ đầu tư mạo hiểm huy động vào năm ngoái”, Kuo Yi Lim, đồng sáng lập và đối tác quản lý của Monk’s Hill Ventures có trụ sở tại Singapore, đầu tư vào các công ty khởi nghiệp trong khu vực, nói với Nikkei Asian Review và chỉ ra rằng hầu hết các giao dịch đã được thực hiện từ đầu năm.

Kể từ giữa năm 2010, đầu tư khởi nghiệp ở khu vực Đông Nam Á đã bùng nổ, dẫn đầu là Grab của Singapore và Gojek của Indonesia, hai công ty lớn về dịch vụ gọi xe công nghệ trong khu vực. Trong quý đầu tiên của năm 2020, hai công ty này cùng nhau huy động được hơn 2 tỷ đô la, khoảng 70% tổng số giá trị đầu tư trong khu vực.

Dữ liệu trong quý gần nhất đã vẽ nên một bức tranh khác, dẫn đầu khu vực là lĩnh vực thương mại điện tử, đã huy động được 691 triệu đô la, logistic ở mức 360 triệu đô la và fintech ở mức 496 triệu đô la.

Một số công ty hoạt động tại địa phương cũng thu được nguồn vốn đáng kể, cho thấy đại dịch đã tạo ra cơ hội cho một loạt các công ty mới.

Công ty tăng vốn lớn nhất trong quý là công ty thương mại điện tử của Indonesia Tokopedia, được Temasek Holdings của Singapore rót 500 triệu đô la, theo bài báo của DealStreetAsia.

Tiki, một công ty thương mại điện tử của Việt Nam, đã huy động được 130 triệu đô la trong một thỏa thuận do quỹ đầu tư tư nhân Northstar Group dẫn đầu.

Theo ông Ngô Hoàng Gia Khánh, phó chủ tịch Tiki về phát triển công ty, nó cho thấy “sự tăng trưởng đáng kể nhu cầu mua sắm của khách hàng [trong đại dịch], đặc biệt là khẩu trang, rửa tay và nhu yếu phẩm”.

Cạnh tranh trong kinh doanh thương mại điện tử của Việt Nam đang nóng lên giữa các công ty địa phương và khu vực, nhưng Tiki khác biệt với các dịch vụ độc đáo.

Sử dụng một mạng lưới các trung tâm hoàn tất đơn hàng trên toàn quốc, Tiki cung cấp dịch vụ chuyển phát nhanh có tên TikiNow. Dịch vụ vận chuyển bưu kiện cho khách hàng trong vòng hai giờ sau khi nhận được đơn đặt hàng này nhanh hơn so với các đối thủ, Tiki nói. Tiki cũng miễn phí, cài đặt ngay lập tức cho các mặt hàng nặng và cồng kềnh.

Khi nhu cầu mua sắm trực tuyến tăng lên ở Đông Nam Á, các startup lĩnh vực logistic và giao hàng cũng đang dần tăng tốc. Ninja Van của Singapore vào tháng 5 đã công bố một vòng huy động vốn trị giá 279 triệu đô la và Kargo Technologies của Indonesia đã thu về 31 triệu đô la.

Lĩnh vực Fintech cũng có những ngôi sao đang lên. Voyager Innovations, công ty đứng sau ứng dụng thanh toán di động Philippines Paymaya, đã huy động được 120 triệu đô la trong tháng 4 từ các cổ đông hiện hữu, bao gồm quỹ đầu tư tư nhân Hoa Kỳ KKR và gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc Tencent Holdings.

Vòng huy động vốn, lần đầu tiên kể từ năm 2018, đã cho công ty thêm sức mạnh tài chính để cạnh tranh với đối thủ trong nước Mynt, được hỗ trợ bởi Tập đoàn Alibaba Group.

Việc huy động vốn diễn ra khi nhu cầu về các dịch vụ tài chính kỹ thuật số bùng nổ ở Philippines trong bối cảnh phong tỏa do đại dịch. Trong sáu tháng tính đến tháng 6, Paymaya đã báo cáo khối lượng giao dịch tăng 150% trong năm nhờ dịch vụ thanh toán di động và chuyển tiền. Công ty cũng đã giúp phân phối tiền mặt của chính phủ cho người Philippines.

Ở Myanmar, Digital Money Myanmar, được biết đến với thương hiệu Wave Money, đã công bố vào tháng 5 rằng Tập đoàn tài chính Ant của Trung Quốc, nhà điều hành của Alipay, sẽ đầu tư 73,5 triệu đô la vào công ty này.

Wave Money là nhà cung cấp dịch vụ tài chính di động hàng đầu tại Myanmar, cho phép mọi người chuyển tiền kỹ thuật số thay vì mang theo tiền mặt. Năm 2019, Wave Money chuyển tổng cộng 4,3 tỷ đô la ở Myanmar, nhiều hơn gấp ba lần 1,3 tỷ đô la của năm trước.

Wave Money được thành lập như một liên doanh giữa tập đoàn Yoma của Myanmar và nhà điều hành viễn thông Na Uy Telenor Group vào năm 2015.

Vào tháng 6, Tập đoàn Yoma tuyên bố Telenor sẽ thoái vốn khỏi doanh nghiệp này, sẽ được tái cấu trúc thành một liên doanh giữa Yoma và Ant Financial . Ant Financial sẽ nắm giữ 33% tiền Wave khi giao dịch, dự kiến vào tháng 11 hoàn tất.

Công ty khởi nghiệp lĩnh vực fintech có trụ sở tại Bangkok, Synqa Holdings đã huy động được 80 triệu đô la từ các nhà đầu tư Thái Lan và Nhật Bản. “Mặc dù có những thời điểm khó khăn, tôi thấy rất nhiều cơ hội trong việc đẩy nhanh thanh toán kỹ thuật số và chuyển đổi kỹ thuật số cho các doanh nghiệp”, người sáng lập và CEO của Synqa Jun Hasegawa nói.

Trong thời kỳ giãn cách xã hội, Synqa được định vị là công ty mẹ của một nhà cung cấp “cổng thanh toán”, xử lý thẻ tín dụng hàng ngày và các khoản thanh toán khác cho thương mại điện tử một cách nhanh chóng và an toàn.

Trong khi các startup nắm bắt cơ hội giữa đại dịch, những công ty khác, đặc biệt là những công ty vận chuyển và du lịch, đã bị ảnh hưởng nặng nề. Hiện họ đang cắt giảm chi phí để tồn tại.

Nhưng ngay cả trong các lĩnh vực phải đối mặt với một thách thức chưa từng có, một số công ty đã xoay sở để thu được khoản tiền lớn. Gojek đã thu được 300 triệu đô la, trong khi kỳ lân Indonesia Traveloka, một công ty du lịch trực tuyến, đã huy động được 100 triệu đô la trong quý hai năm nay. Cả hai cũng bị buộc phải sa thải một phần đáng kể nhân viên để cắt giảm chi phí.

Sự hiện diện của Gojek trong cuộc sống hàng ngày của người Indonesia – từ thanh toán, đi xe, đến giao đồ ăn – vẫn là một khoản đầu tư hấp dẫn cho các công ty mong muốn nâng cao vị thế của họ. Đầu tư của Facebook vào Gojek là trường hợp lần đầu tiên đối với một công ty khởi nghiệp ở Indonesia.

Tương tự, không thể không nhắc đến Traveloka, công ty kinh doanh dựa trên những người đi du lịch. Các nhà đầu tư đang đặt cược công ty này sẽ tăng trưởng trở lại khi ngành du lịch hồi phục trong khu vực.

Trong tương lai, đại dịch có khả năng kéo dài, việc thực hiện thỏa thuận đầu tư ở Đông Nam Á có thể chậm lại, các nhà đầu tư cho biết.

“theo thời gian, chúng tôi hy vọng vốn sẽ chặt chẽ hơn, đặc biệt là ở giai đoạn sau, thường được thúc đẩy bởi các nhà đầu tư quốc tế. Suy thoái kinh tế và hạn chế du lịch toàn cầu sẽ tác động đến sự khao khát đầu tư của họ” Lim của Monk’s Hill Ventures nói.

Mặt khác, Michael Lint, một đối tác của Golden Gate Venture Singapore, cho biết việc huy động vốn bởi “các công ty giai đoạn trước có thể có chút chậm lại trong nửa cuối năm, đặc biệt là nếu khủng hoảng kinh tế ngày càng tồi tệ.”